تشخیص و تصویرآفرینی آن در دعاهای امام سجاد علیه السلام

دعاهای امام سجاد (ع) از سبک هنری و ادبی ویژه­ای برخوردار است، توجه به این بعد از دعاها که از آنبهادبیاتدعایادمی­شود، بسیارضروری است.در این مقاله سعیداریم تا باروشی تحلیلی– توصیفی، تصویرسازی نشأت گرفته از عنصر تشخیص را در دعاهای امام سجاد (ع) با هدف نشان دادن حس انگیزی وحرکت و پویایی که از امتیازات یک اثر ادبی است، مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم. نتایج حاصل از این بررسی عبارتند از: گسترۀ تشخیص در دعاهای صحیفة سجادیه، محدود به انسان­وارگی نیست، بلکه علاوه بر انسان از سایر حیوانات نیز برای تشخیص استفاده شده است. تشخیص به عنوان یک صنعت ادبی که به تکلف بیانجامد در این دعاها مورد استفاده قرار نگرفته است، بلکه در راستای همان رابطة وجدانی با خالق -که هدف دعاست- شکل می­گیرد و همین امر باعث می­شود تا مخاطب نوعی از حس­انگیزی و پویایی را در دعاهای امام سجاد علیه السلام بیابد و ارتباط بهتری با خداوند برقرار کند. دایرۀ تشخیص در دعاهای مورد بررسی به یک جملة کوتاه محدود نمی­شود بلکه در برخی موارد بخش اعظمی از یک دعا به تشخیص یک مفهوم یا پدیده تعلق می­گیرد. بخش اعظمی از عناصری که در دعا تشخص می­یابند فراتر از دنیای مادی است و در ذیل مفاهیم انتزاعی مفاهیمی چون حمد ورمضان و... نیز وجود دارد که می­توان گفت بیشتر مورد توجه ادبیات دینی مخصوصا ادبیات دعاست.